شرکت هایی که برخلاف تصور بیشتر مردم نوآور نیستند!
شرکت های اوبر، گوگل و تسلا!
در مدت یک دوره‌ی زمانی، واژه‌ی «نوآوری» اصطلاحی بسیار قوی و ماخوذ شده از کمپانی‌هایی بود که نوآوری بسیار زیادی داشتند. این کمپانی‌ها صنعت نویی را بوجود آوردند یا صنعت قدیمی را به طور کامل تحول داده اند. بعدها ژورنالیست ها و کارآفرینان از این اصطلاح برای وصف هر کسب و کاری که ایده‌ای خارق العاده و محتمل به رشد و موفقیت زیادیی داشت، استفاده کردند.
قصد ما این نیست که این کمپانی ه را زیر سوال ببریم. اصل قضیه این است که این شرکت‌ها، نمونه و الگوی دقیق تحول و تغییر فرم صنایع خود نیستند.
شرکت اوبر
اوبر شرکتی است که یکی از مراکز اهم تکنولوژی محسوب می‌شود که ذات صنایع حمل‌ونقل را بسیار متحول کرده است. این استارتاپ که سرمایه گذاری خود را ۱۰.۷ میلیارد دلار بالا برده است، در ماه دسامبر سال ۲۰۱۷ با بیشتر از شصت و نه میلیارد دلار ارزش گذاری شد. پس چرا نمی‌توانیم آن را یک شرکت نوآور بدانیم؟
استاد دانشگاه هاروارد، پروفسور کلایتون کریستنسن، در سال ۱۹۹۷ در یکی از کتاب هایش اصطلاح نوآور را به میان آورد. از نظر او نوآوری به معنی ایجاد کسب‌وکاری است که در یک بازار در سطوح پایین به برتری می‌رسد؛ بازاری که در آن شرکت‌های غالب و رهبر، از جستجوی سودآوری دست کشیده‌اند. همان‌طور که کریستنسن تذکر می دهد، نوآوری واقعی به خلق یک بازار کاملاً نویی منجر می‌شود و مشتریان به طور کاملا نویی را هم جذب می‌کند.
اوبر در مجموعه شرکت‌های ساختارشکن واقع نمی شود. خدمت های اوبر، خدماتی جایگزین برای بازار تاکسیرانی بود که مشتریان همیشگی خودش را داشت. اگرچه سرویس‌های اوبر ارزان‌تر از تاکسی‌ها است، ولی بازار جدیدی را به وجود نیاورده.
یکی دیگر از گزینه‌های نوآوری، وقتی است که یک کمپانی در یک بازار لاکچری یا سطح بالا، محصولاتی ارزان و به‌صرفه ارائه می‌کند. در ادامه و در طول زمان این کمپانی با محصولات خود، چهره‌ی بازار را دگرگون می‌کند.
اوبر با خدمات باکیفیت و سطح بالا (محصولات بهتر) به یک رقیب قدرتمندتر و برتر تبدیل شد. بنابراین در این مجموعه نیز جای نمی‌گیرد.
گوگل
تکنولوژی پیش زمینه بسیار مناسبی برای بوجود آوردن نوآوری فراهم کرده است. پیشرفت‌های فنّاوری، خدمات ارزان‌تر و مفیدتری در دسترس افراد قرار داده و هم زمان محصولات جدیدی عرضه می‌کند که پیش‌ازاین وجود نداشتند. به همین دلیل اغلب مردم وقتی به فناوری‌های واقعی نوآوری فکر می‌کنند، نام گوگل یعنی موتور جستجوی محبوب جهان را در ذهن خود بوجود می آورد.
اما گوگل یک شرکت نوآور به حساب نمی آید. گوگل نخستین کمپانی نبود که مدل موتور جستجوی اینترنتی را ارائه کرد. در سال ۱۹۹۰، یک موتور جستجو به نام Archie کار خود را با دریافت درخواست‌های کاربر و مطابقت آن‌ها با وب‌سایت‌ها، آغاز کرد. در سال ۱۹۹۳، ربات‌ها و search crawler-ها برای ساخت شاخص‌های وب مورداستفاده قرار می‌گرفتند.
زمانی که گوگل کار خود را شروع کرد، ده‌ها گزینه‌ی جستجوی وب همچون یاهو و Ask Jeeves موجود بوده اند. درواقع گوگل بازار جدیدی بوجود نیاورد، بلکه محصولی ارائه کرد که از همه‌ی گزینه‌های پیشین، کیفیت برتری داشت.
گوگل در سایر حوزه‌ها هم نوآور نبود. وقتی که گوگل محصول ساختارشکن و پرطرفدار Gmail را ارتقا داد، سرویس‌های ایمیل باکیفیت و کاربردی زیادی وجود داشتند. حتی سرمایه‌گذاری‌های این کمپانی روی فناوری‌های آینده، نظیر اتومبیل‌های خودران، بر اساس راه حل‌های بهبودیافته‌ی پایگاه فعلی مشتریان بوجود آورده اند.
تسلا
دیدگاه کسب‌وکار تسلا موتورز، براساس نوآوری‌های بسیار قوی و دائمی است. این شرکت به عنوان با ارزشمندترین شرکت خودروسازی آمریکا به حساب می آید. مدل‌های نو تسلا و مقرون به صرفه‌ی اتومبیل‌های الکتریکی را ارائه کرده و به معرفی مفهوم رانندگی نیمه خودکار کمک کرده است.
در واقع تسلا با سرعت باور نکردنی، نوآوری‌های خود، از رقیبان پیشی گرفته و به موفقیت‌های باور نکردنی دست‌یافته است. اما هنوز یک شرکت نوآور نیست.
تسلا نوآور نیست، زیرا محصولات خود را در بازاری ارائه می‌کند که قبل ازاین نیز وجود داشته است. خودرو‌های هیبریدی و برقی تسلا نوآوری نبودند. طبق این مورد کمپانی صرفاً یک طراحی موجود را بهبود داده است. بنابراین خریداران فعلی خودرو، محصولات ارتقاءیافته‌ی تسلا را می‌خرند و مشتری جدیدی در این بازار ظهور نکرده است.
همچنین در ذهن داشته باشید که حتی ارزان‌ترین مدل‌های تسلا، هفتاد هزار دلار قیمت دارند و بیرون از حدودهای قیمتی شرکت‌های نوآور (که تلاش می‌کنند نیاز بخش‌های محروم بازار را تأمین کنند) قرار می‌گیرند.
به این نکته توجه کنید: قبل از اینکه هر کسب و کاری را نوآور بدانیم، باید مشخصات و ویژگی‌های آن را بررسی کنیم. اگر شرکتی یک مفهوم فعلی را بهبود داده، شانس دسترسی به جایگاه «ساختارشکن» را دارد؛ اما آیا بازار جدیدی خلق می‌کند؟ اگر این شرکت روی مشتریان فعلی سرمایه‌گذاری می‌کند و چیزی بیش از درخواست آن‌ها ارائه می‌کند، احتمال پیروزی خود را در رقابت بالا می‌برد. ولی مشتریان جدیدی را که قبلاً در این بازار حضور نداشتند، جذب نمی‌کند.